Snarski Stanisław h. Murdelio (2. poł. XVIII w.). Jego rodzicami byli Adam i Gertruda z Ważyńskich, braćmi Aurelian (zob.) oraz Walerian, pułkownik wojsk rosyjskich i Michał, w r. 1780 asesor w powiatowym sądzie dziśnieńskim (żonaty z Brygidą Hłaskówną).

Przed r. 1772 S. był star. zaborskim. Po pierwszym rozbiorze majątki S-ego znalazły się pod panowaniem Rosji. W październiku 1772 został wybrany przez szlachtę woj. połockiego w skład delegacji, która w Petersburgu złożyła przysięgę na wierność Katarzynie II i zabiegała z sukcesem o obniżenie podatków nałożonych przez nowe władze. Od r. 1772 sprawował funkcję sędziego ziemskiego w Połocku. Co najmniej od r. 1780 był marszałkiem szlachty połockiej, skoro w t.r. witał w tym charakterze w Połocku Katarzynę II i otrzymał od niej tytuł rzeczywistego radcy stanu i Order św. Włodzimierza II kl. Towarzyszył też przejeżdżającemu wkrótce potem przez gub. połocką następcy tronu Pawłowi i jego żonie Marii. Marszałkiem połockim był S. prawdopodobnie do r. 1790, a następnie został prezesem połockiej izby cywilnej. W r. 1792 współpracował z Szymonem Kossakowskim w przygotowaniach do zawiązania konfederacji przeciw Konstytucji 3 maja. O jego silnych prorosyjskich sympatiach wiedziano zarówno w Rzpltej, jak i w Rosji, gdzie o «wierności i gorliwości» S-ego zapewniał Katarzynę M. Kreczetnikow wyznaczony na naczelnego wodza wojsk rosyjskich mających operować na Litwie. Jeszcze przed ich atakiem w kwietniu 1792 S. podjął się zorganizowania poparcia dla Rosji na Litwie i zbierania informacji na temat ruchów wojsk lit., najpierw poprzez swego brata Aureliana, potem osobiście. Po podróży tej zapewniał swych protektorów, że udało mu się pozyskać woj. połockiego Tadeusza Żabę do przyjęcia marszałkostwa konfederacji połockiej, a podkomorzego orszańskiego Tadeusza Przysieckiego do zorganizowania konfederacji w pow. orszańskim. W toku działań wojennych S. zachęcał korespondencyjnie dowódców oddziałów lit. do zdrady. Był obecny 24 VI t.r. podczas tryumfalnego wjazdu Kreczetnikowa do Wilna i następnego dnia uczestniczył w uroczystości ogłoszenia aktu konfederacji W. Ks. Lit. w katedrze wileńskiej. W nagrodę za swe usługi został tajnym radcą; dostał ponownie star. zaborskie i «tym darem poprawił fortunę swoją, nadwyrężoną wieloletnim urzędowaniem» (S. Szantyr). S. był właścicielem dóbr Krasnopol w pow. połockim i zapewne jemu należy przypisać ufundowanie w tamtejszym dworze kaplicy rzymskokatolickiej w r. 1795. Dalsze losy, ani też data śmierci S-ego nie są znane.

W rękopiśmiennej sylwie dominikanina Wojciecha W. K. Bagińskiego z l. 1769–82 zachował się odpis Listu Stanisława Snarskiego starosty zaborskiego […] pisany do przyjaciela swego, radząc się jaką ma zaślubić sobie damę i odpowiedź przyjaciela (B. Narod.: sygn. BOZ 840/38 k. 94–98).

S. był trzykrotnie żonaty. Prawdopodobnie pierwszą jego żoną (poślubioną przed r. 1764) była nieznana z imienia Hłaskówna, drugą Kazimiera Swołyńska, trzecią zaś – Ogińska. Z małżeństw tych S. miał trzy córki i syna Konstantego, pułkownika wojsk rosyjskich (huzarów mariampolskich), wicegubernatora wołyńskiego, żonatego z Rosjanką. Z córek, jedna wyszła za Mohuczego, prezydenta izby cywilnej w Połocku, potem tamtejszego wicegubernatora; druga, Elżbieta (córka Kazimiery, ur. w r. 1766 w Połocku), była zamężna najpierw (po r. 1789) za Karolem Joachimem Sieversem (1758–1800), krewnym ambasadora, a powtórnie (1802) za Jerzym Wielhorskim (1753–1808), byłym konsyliarzem konfederacji targowickiej w Petersburgu, rosyjskim rzeczywistym radcą tajnym i senatorem, posiadającym znaczącą pozycję na dworze cara Pawła I; trzecia Antuanetta (córka Kazimiery, 22 III 1774 – 15 VII 1855), poślubiła w r. 1798 ks. Ludwika Adolfa Piotra Sayn-Wittgenstein-Berleburg (1769–1843), Prusaka w służbie rosyjskiej, potem wsławionego w wojnie z Napoleonem w r. 1812, feldmarszałka i członka Rady Państwa, który z majątków żony i własnych utworzył majorat. Za zasługi męża otrzymała w r. 1812 Order św. Katarzyny II. kl. i dożywotnią pensję. W r. 1820 została damą stanu dworu cesarskiego. Synowie Antuanetty ożenili się z Polkami: Ludwik – ze Stefanią, córką Dominika Radziwiłła (zob.), Mikołaj – z Karoliną z Iwanowskich (zob. Sayn-Wittgenstein Karolina), a Jerzy – z Emilią ze Światopełk-Czetwertyńskich, wnuczką Antoniego Jana Nepomucena Czetwertyńskiego (zob.).

W tym samym czasie (l. 1781–93) działał Stanisław Snarski, rotmistrz (porucznik) brygady petyhorskiej wojsk lit., który otrzymał w r. 1781 Order św. Stanisława, również stronnik Kossakowskich.

Słown. Geogr. (Kamionka, Krasnopol, Połock); Aftanazy R., Materiały do dziejów rezydencji, W. 1991 Xa (dot. córki, Antuanetty); Dolgorukov P., Rossijskaja rodoslovnaja kniga, S.-Pet. 1856, Č. 3 s. 14, 96–8; Genealogisches Handbuch der Adeligen Häuser, Limburg an der Lahn 1986 XVII; Genealogisches Handbuch der Fürstlichen Häuser, Glückburg-Ostsee 1951 I; Karabanov P.F., Stats-damy russkago dvora v XVIII i XIX stoletijach, „Russkaja starina” 1871 III (dot. córki, Antuanetty); Łoza S., Kawalerowie Orderu Świętego Stanisława 1765–1813, W. 1925; Modzalevskij W.L., Malorossijskij rodoslovnik, Kiev 1908 I 313 (dot. wnuczki S-ego, Anny ze Snarskich Gorlenkowej) reprint Kiev 1993; – Korzon, Wewnętrzne dzieje, V 110; [Wolański A.] Soplica T., Wojna polsko-rosyjska 1792 r., P. 1922 II; Załęski, Jezuici, V cz. 1 s. 189; – Archeografičeskij Sbornik Dokumentov T. 10: 1874 s. 370; Czajkowski M., Pamiętnik Sadyka Paszy, Lw. 1898 s. 24 (dot. syna, Konstantego); Kalendarz dla namiestnictw białoruskich na rok przestępny 1780 [Połock 1780] (dot. brata, Michała); Morawski S., Kilka lat młodości mojej w Wilnie (1818–1825), Oprac. A. Czartkowski, H. Mościcki, W. 1959 (dot. córki, Antuanetty); Ochocki J. D., Pamiętniki, Wyd. J. I. Kraszewski, Wil. 1857 III 244–5, 256 (dot. syna, Konstantego); Przeździecki A., Podole, Wołyń, Ukraina. Obrazy miejsc i czasów, Wil. 1841 II 91 (dot. córki, Antuanetty); [Szantyr S.], Pamiątki mego życia, w: Pamiątki polskie z różnych czasów przez Eu… Helleniusza [E. Iwanowskiego], Kr. 1882 II 95–6, 99, 105; – „Sbornik Imperatorskago russkago istoričeskago obščestva” T. 47: 1885; – B. Uniw. Warsz.: rkp. 202/16 k. 1–15.

Andrzej A. Zięba